Bloedverlies of miskraam
Bloedverlies tijdens de eerste 16 weken van de zwangerschap komt voor bij 1 op de 5 vrouwen. Het zien van bloedverlies is natuurlijk enorm schrikken, maar gelukkig wil het niet per definitie zeggen dat het ‘mis’ is. 50% van de vrouwen met bloedverlies krijgt daadwerkelijk een miskraam.
Wij kunnen je begeleiden bij het doormaken van een miskraam. Wanneer de miskraam niet spontaan op gang komt of wanneer er sprake is van een incomplete miskraam zullen we je doorverwijzen naar de gynaecoloog.
Miskraam
We spreken over een miskraam bij het verlies van een niet levensvatbare vrucht in de eerste 16 weken van de zwangerschap. Een miskraam komt voor bij 1 op de 10 vrouwen (10%). Bij 95% is er een ‘fout’ opgetreden tijdens de bevruchting van de eicel met de zaadcel en lost de natuur dit op door het vruchtje af te stoten. Bij 5% wordt een miskraam veroorzaakt door een niet goed verlopen innesteling, een infectie, een afwijkende baarmoedervorm, een vleesboom of een onbekende oorzaak. Een miskraam kun je niet zelf veroorzaken door bijvoorbeeld geslachtsgemeenschap of zwaar lichamelijke inspanning.
Verschijnselen
De symptomen van een miskraam zijn helder rood bloedverlies in combinatie met (krampende) buikpijn. De bloeding kan binnen enkele uren of dagen toenemen en kortdurend hevig zijn. Het gaat vaak gepaard met menstruatieachtige of weeënachtige pijn. Na het verliezen van het vruchtje neemt het bloedverlies en de pijn vaak snel af.
Het kan ook zijn dat je helemaal niet merkt dat de zwangerschap niet goed zit. Wij zien dan op de echo dat het vruchtje een stuk kleiner is dan verwacht of nemen waar dat er geen hartactie te zien is. Indien het vruchtje kleiner is dan 7 weken zullen we 2 echo’s moeten maken met een tussenpozen van 10-14 dagen om er zeker van te zijn dat het gaat om een miskraam en niet om een termijndiscussie waarbij de vrouw minder ver zwanger blijkt te zijn.
Zwangerschapsverschijnselen zeggen helaas niets over het intact zijn van de zwangerschap. Indien er sprake is van een niet levend vruchtje kun je je nog steeds hartstikke zwanger voelen. Een test doen heeft dan ook geen meerwaarde aangezien er zwangerschapshormoon in je lichaam aanwezig blijft totdat de vruchtzak volledig is uitgestoten.
Diagnose
Om een miskraam vast te kunnen stellen is echoscopisch onderzoek nodig. Dit kan vanaf zes en een halve week zwangerschap. Vóór dit termijn is er nog geen kloppend hartje zichtbaar op de echo en zal er afgewacht moeten worden. Wij zijn bevoegd en bekwaam om deze echo’s zelf uit te voeren.
Een miskraam, wat nu?
Als er sprake is van een miskraam waarbij het vruchtje nog niet is afgestoten zijn er twee opties: afwachten of via de gynaecoloog het vruchtje af laten komen door middel van medicijnen of een operatie (curettage).
Afwachten
Veel vrouwen kiezen ervoor 1 tot 2 weken af te wachten. Bij de meeste miskramen wordt het vruchtje binnen 2 weken na het starten van het bloedverlies afgestoten. Vrouwen die de miskraam op natuurlijke wijze laten verlopen, kunnen de gebeurtenis vaak beter verwerken. Het verdriet kan thuis en op eigen wijze beleefd worden. Helaas komt het wel eens voor dat het vruchtje niet of gedeeltelijk afkomt, waardoor er alsnog een curettage gepland moet worden.
Tabletten Misoprostol (Cytotec)
Een mogelijkheid om de miskraam op te wekken is met prostaglandine-tabletten (Misoprostol, ook wel Cytotec genoemd). Deze hormoonhoudende tabletten zorgen ervoor dat de baarmoeder samen gaat trekken, waardoor er een weeënachtige pijn ontstaat. De tabletten worden voorgeschreven door de gynaecoloog en moeten vaginaal ingebracht worden. Bij circa 90% werken de tabletten effectief en komt de miskraam binnen 24 uur op gang. Bij ongeveer 10% hebben de tabletten geen effect, waardoor de behandeling kan worden herhaald. In enkele gevallen is alsnog een curettage noodzakelijk.
Curettage
Sommige vrouwen vinden het moeilijk te moeten wachten totdat de miskraam spontaan op gang komt en geven er daarom de voorkeur aan direct een curettage te plannen. Soms is dit ook vanuit medisch oogpunt noodzakelijk (bijvoorbeeld bij te ruim bloedverlies). Bij een curettage wordt de baarmoeder leeggezogen met een dun slangetje, of met een klein schrapertje schoongemaakt. Je krijgt hierbij een roesje zodat je niet bij kennis bent tijdens de ingreep. Als alles normaal verloopt, mag je in principe dezelfde dag weer naar huis.
Wanneer contact opnemen?
Neem direct contact met ons op indien je onderstaande punten herkent:
- Bloedverlies dat zo hevig is dat binnen 30 minuten een groot verband doordrenkt is
- Bloedverlies met verlies van vele stolsels achter elkaar
- Sterretjes zien of flauwvallen
- Koorts (38˚C of hoger)
- Constante hevige pijn die niet afneemt
- Aanhoudend bloedverlies >10 dagen na het verliezen van het vruchtje
- Bij ongerustheid en/of vragen
Adviezen
De volgende zaken worden afgeraden zo lang er sprake is van bloedverlies:
- Gebruik van tampons
- In bad gaan of zwemmen
- Geslachtsgemeenschap
Lichamelijk herstel
Het lichamelijke herstel na een miskraam gaat over het algemeen vlot. Binnen één tot twee weken na een miskraam stopt het bloedverlies en zal je lichaam je cyclus weer gaan oppakken. Ongeveer vier tot acht weken na een miskraam zal je weer ongesteld worden. De eerste menstruatie na een miskraam kan wel iets heftiger zijn dan je gewend bent. Lichamelijk zou je meteen weer zwanger mogen worden, maar de vraag is of je daar emotioneel gezien al aan toe bent.
Emotioneel herstel
Een miskraam heeft vaak meer impact dan je vooraf kunt bedenken. Het brengt een abrupt einde aan je fantasieën en ideeën over jullie verwachtte kindje. Hoe pril de zwangerschap ook was, het is een groot verlies wat verwerkt zal moeten worden. Vooral de eerste weken kan dit verdriet intens zijn. Er kunnen ook andere gevoelens bestaan zoals; schuld, ongeloof, boosheid, leegte, een gevoel van falen van je eigen lichaam of jaloezie naar andere zwangere vrouwen. Deze gevoelens zijn heel begrijpelijk, neem daarom de tijd om ze te verwerken en probeer er over te praten met iemand die je vertrouwt.
Iedereen verwerkt een miskraam op zijn eigen manier. Dit verschil in verwerking kan een druk op je relatie veroorzaken. Voor de vrouw is het door moeten maken van een miskraam vaak erg intens, aangezien zij vele lichamelijke veranderingen heeft doorstaan en de hormonen door haar lichaam gieren. Probeer samen over jullie gevoelens te praten en elkaar de ruimte en tijd te geven om het verlies te verwerken.
Wanneer andere kinderen uit het gezin wisten dat jullie zwanger waren, is het meestal goed om op een eenvoudige manier over de miskraam te praten.
Te allen tijde kun je contact met ons opnemen om je verhaal kwijt te kunnen of nog wat vragen te stellen. Ook kan steun worden gezocht bij andere mensen die hetzelfde hebben meegemaakt.
Meer informatie
Boeken
- Cuisinier, H. Janssen H: “Met lege handen”. Van Holkema en Warendorf, 3e druk 2000. ISBN 9026966997
- van Buren, W. Braam: “Als je zwangerschap misloopt”. De Kern, Baarn, 6e druk 1999. ISBN 9032506749
- Spitz,M..Keirse en A. Vandermeulen: “Tussen iets en niets, omgaan met het verlies van een prille zwangerschap”. Lannoo Tielt, 1998. ISBN 9020934449
Heeft u nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op!
1. Ik heb een klein beetje bloedverlies. Heb ik nu een innestelingsbloeding, menstruatie of een miskraam?
Een innestelingsbloeding is een kleine bloeding die optreedt wanneer de bevruchte eicel zich ‘innestelt’ in de wand van de baarmoeder. Over het algemeen vindt dit 2 weken na de bevruchting/eisprong plaats, dus meestal rondom de verwachte menstruatie. Het grote verschil met een miskraam of menstruatie is de hoeveelheid bloedverlies. Een innestelingsbloeding is meestal maar een zeer lichte bloeding van enkele druppels die maximaal 1-2 dagen duurt.
Bij een miskraam is het bloedverlies te vergelijken met een ruime menstruatie. Vaak gaat het ook gepaard met krampende buikpijn en soms met het verlies van stolseltjes.
Een miskraam kunnen we alleen vaststellen na een positieve test of na een echo waarbij we een vruchtzak en/of embryo hebben gezien.
2. Hoe weet je of er sprake is van een menstruatie of een miskraam?
Soms komt het voor dat vrouwen zich voor de verwachte menstruatie al zwanger voelen terwijl de test negatief is gebleven en de menstruatie op gang is gekomen. Helaas kunnen we dan niet vaststellen of dat een vroege miskraam is geweest. We kunnen alleen een miskraam vaststellen wanneer er een positieve test was of een echo waarbij we een vruchtzak en/of embryo hebben gezien. In de medische wereld tellen we enkel de zwangerschappen die met zekerheid vast zijn gesteld.
3. Ik heb buikpijn in de eerste weken van de zwangerschap maar geen bloedverlies. Is dit normaal?
4. Ik heb soms bruine en roze afscheiding is dit normaal?
5. Heb ikzelf invloed op het krijgen van een miskraam?
In de meeste gevallen is de oorzaak een celdelingsfout. Nadat de eicel bevrucht is door de zaadcel gaan deze 2 cellen vele malen delen. Wanneer er iets fout gaat in deze celdeling leidt dit meestal tot een miskraam.
6. Wanneer komt je ongesteldheid weer op gang na een miskraam?
Normaal gesproken komt je menstruatie weer op gang zo’n 4-8 weken na de miskraam. Wanneer deze langer dan 8 weken uitblijft kun je contact opnemen met je huisarts.
7. Hoe snel mag ik weer zwanger worden na een miskraam?
Wanneer de miskraam zonder complicaties is verlopen mag je direct weer zwanger worden. Wanneer er sprake was van een rest of langdurig bloedverlies is het verstandig om 1 menstruatiecyclus af te wachten zodat je zeker weet dat de baarmoeder weer helemaal ‘schoon’ is.
Het belangrijkste is dat je er weer mentaal klaar voor bent. Een miskraam heeft vaak emotioneel erg veel impact. Je voelt zelf het beste aan wanneer je er weer klaar voor bent.
Wanneer jullie er samen weer voor willen gaan vergeet dan niet om foliumzuur te slikken (0,4-0,5 mg per dag).
8. Hoe verwerk je het verdriet na een miskraam?
Meestal heeft een miskraam emotioneel meer impact dan je vooraf had kunnen bedenken. Hoe pril misschien de zwangerschap ook nog was, je bent in je hoofd al bezig met het krijgen van een kindje en het maken van toekomstplannen. Vaak heeft de impact niets te maken met de zwangerschapsduur maar met de wens voor een kindje. Hoe groter het verlangen en de wens, hoe groter het verlies en het verdriet.
Praat erover
Laat het verdriet toe. Je gaat een emotionele achtbaan door. Verdriet, frustratie, onmacht, woede, jaloezie naar andere zwangeren toe…… het kan en mag er allemaal zijn.
Het is vaak prettig om het met vrienden/familie te delen die hetzelfde mee hebben gemaakt. Zij begrijpen wat je doormaakt. Neem de tijd voor jezelf en meldt je zo nodig tijdelijk even ziek op het werk. We horen vaak terug dat vrouwen het wel eens lastig vinden dat hun partner er zo anders mee om gaat. Een miskraam is voor de partner vaak ook heel anders dan voor de vrouw. De vrouw heeft al lichamelijk veranderingen ondervonden en heeft het bij haar gedragen. Voor de man was de zwangerschap vaak toch nog wat abstracter. Weet dat het oké is dat ieder zijn eigen proces heeft en ieder er anders mee om mag gaan. Laat elkaar in je waarde, je hoeft niet hetzelfde te ervaren.
Herinneringen
Het kan prettig zijn om een herinneringendoosje te maken. Hierin kun je bijvoorbeeld de (echo)foto’s in stoppen, de zwangerschapstest, eventuele kaartjes die je gekregen hebt. Sommige vrouwen vinden het prettig om het vruchtje een naam te geven. Alles mag en niets is gek. Ieder verwerkt zijn of haar verdriet op zijn eigen manier.
Opvangen van het vruchtje/ de watermethode
Je kunt proberen om het vruchtje of de vruchtzak op te vangen. Helaas lukt dit niet altijd, zeker bij hele vroege miskramen. Soms gebeurt het dat de vruchtzak knapt waardoor het moeilijker is om het vruchtje op te vangen. Wanneer je het graag op wilt vangen kun je het beste door een vergiet plassen op het toilet. Hiermee verklein je de kans dat je het per ongeluk wegspoelt door de wc. Wanneer je een groot stolsel verliest kan daar de vruchtzak met het vruchtje in zitten. We kunnen eventueel samen met je bekijken of dat de vruchtzak is.
Wanneer je de vruchtzak met het vruchtje of alleen het vruchtje op hebt kunnen vangen kun je deze het beste in een potje met water stoppen tot je het bijvoorbeeld gaat begraven. Hiermee blijft het vruchtje het langste mooi en kun je het ook goed bekijken. Ververs wel dagelijks het water. Voor meer informatie over deze watermethode klik hier.
Emotioneel herstel
Het emotionele herstel kan weken, soms wel maanden duren. Wanneer je hier extra begeleiding in wenst neem dan contact met ons of je huisarts op.
